915.103.765 combinaties

Kwantiteit versus kwaliteit
Als er in zo’n korte tijd zoveel woningen gebouwd moeten worden, dan is de verleiding groot om te denken in kwantiteit. Ik wil als architect echter juist een lans breken voor kwaliteit. We moeten oppassen dat we niet omwille van de haast woningen gaan bouwen waarin we kwaliteit en woongenot uit het oog verliezen. Door de tijdsdruk, standaardisatie en fabrieksmatige bouw bestaat er het risico dat we nu de armetierige wijken van de toekomst bouwen. Om dat te voorkomen zouden wat mij betreft deze drie uitgangspunten hoog in het vaandel moeten staan:

1. We moeten architectuur goed inbedden in de omgeving

Amsterdam-Zuid is anders dan Rotterdam-Hillegersberg en Groningen is anders dan Zeeland. Met die couleur locale moeten we rekening houden. Waar bouwen we en voor wie bouwen we? Zoals in de auto-industrie standaardisering ertoe leidt dat alle auto’s op elkaar lijken, zo is dat risico er bij het standaardiseren van woningbouw ook: vaste patroontjes, zelfde types gevels, zelfde bewezen oplossingen. Het is belangrijk dat we niet in de valkuil van de makkelijkste weg trappen.

2. We moeten gebouwen maken die gereed zijn voor toekomst

Nieuwbouwprojecten worden vaak dichtgerekend om de business case rond te krijgen. Vaak wordt er gebouwd voor kleine huishoudens. Maar wat als de demografie in een wijk of stad verandert? Of de woonwensen van burgers? We moeten daarom niet hokjesdenken, maar mogelijkheden maken om bestaande woningen uit te breiden, te koppelen, of juist te verdelen. Een verdieping erop? Een uitbouw aan twee kanten? Vandaag seniorenwoning, overmorgen een groot gezin? Moet allemaal kunnen. Dit vraagt om slimme, flexibele en modulaire bouwstructuren.

3. We moeten gezond bouwen

Veel woongebouwen worden ‘geoptimaliseerd’ voor het ontwerp- en bouwproces. Dat betekent net genoeg ramen om aan de regelgeving te voldoen en verder zoveel mogelijk dichte muren. Want: makkelijk en voordelig te ontwerpen, vervoeren en bouwen. Bij RoosRos Architecten zien we liever woningen die geoptimaliseerd zijn voor woongenot. Dat betekent veel licht, veel lucht en grote balkons of buitenruimten. Kortom: woonkwaliteit.

Anders leren denken
Onderaan de streep gaat dit artikel over circulariteit. In het denken over circulariteit ligt de focus nu nog vaak op afval, materialen of energiestromen, maar ten diepste gaat circulariteit om de aanpasbaarheid van complete gebouwen. Hoe langer een gebouw gebruikt kan worden omdat het met zijn tijd meegaat en tijdens de levensduur van vorm of functie verandert, hoe circulairder het is. Dan hoef je het immers niet eerst af te breken om het te hergebruiken, maar kun je het vrijwel in bestaande vorm hergebruiken. Wat je noemt ultiem circulair. Dit vraagt van ons als architecten een andere manier van denken in de ontwerpfase. We moeten niet alleen focussen op het efficiënter maken van het bouwproces, maar juist ook op de bouwstenen waarmee we bouwen. Als het ons lukt de bouwstenen te bedenken die werken als het hierboven genoemde Legosteentje, dan ligt daarin het antwoord op veel opgaven die voor ons liggen.