Beweegbox Roden
Nieuws/23 January 2024Waarom een duurzame, toekomstgerichte sportzaal een tropisch hardhouten gevel krijgt. In het Drentse Roden begint in februari de bouw van de eerste losstaande Beweegbox, een sportzaalconcept van het consortium De Beweegbox. De gevel van het gebouw wordt bekleed met tropisch hardhout. Een controversiële keuze, of juist heel logisch? We vroegen het de betrokkenen.
Eerst maar eens wat meer over de Beweegbox. Architect Ronald van der Meer ontwierp het gebouw. Hij vertelt: ‘Al sinds 2016 zijn wij met dit concept bezig, in een consortium met Draaijer projectmanagement, sporttoestellenleverancier Janssen Fritsen en bouwbedrijf De Groot Vroomshoop. Het behelst een modulaire, vierkante sportzaal van 16 x 16 meter, waarbinnen in vier losse kwadranten sport- en beweegonderwijs gegeven kan worden.’ Nu is een vierkante sporthal geen unicum, maar wat de Beweegbox bijzonder maakt is dat het hele gebouw een standaard product is, dat snel en goedkoop turnkey kan worden opgeleverd. Ronald van der Meer: ‘De kracht van het concept is de eenvoud. Alles is gestandaardiseerd, alleen de schil maken we indien nodig locatiespecifiek.’
Controversieel bouwmateriaal
En die schil is nu net waar het om gaat. Die is in dit geval namelijk van tropisch hardhout, een bouwmateriaal waar de nodige controverse omheen hangt. Zo zou het kappen van de bomen voor het hout het tropisch oerbos (‘de longen van de aarde’) vernietigen, en zou het niet duurzaam zijn om hout per schip naar Europa te vervoeren terwijl er ook Europees hout gebruikt kan worden. Maar de paradoxale werkelijkheid is dat voor geveltoepassingen goed tropisch hardhout juist de meest duurzame keuze is in vergelijking met Europees hout, mits het FSC-gecertificeerd is. Ronald van der Meer: ‘Europees hout hoeft van minder ver te komen, maar heeft een kortere levensduur. Hardhout wordt eenmalig in bulk vervoerd, maar heeft een aanzienlijk langere levensduur en leent zich veel beter voor hergebruik. Bovendien slaan hardhoutsoorten al snel meer dan 65% meer CO2 op. Om deze en andere redenen is FSC-gecertificeerd tropisch hardhout de duurzamere keuze.’
Al 30 jaar onafhankelijk
FSC staat voor Forest Stewardship Council. Deze volledig onafhankelijke, wereldwijd opererende ngo bevordert sinds 1993 milieuvriendelijk, sociaal voordelig en economisch levensvatbaar beheer van bossen wereldwijd. Onlangs zijn architecten Henk de Gelder en Henri Zwerus met houtleverancier Van den Berg Hardhout op studiereis geweest naar Brazilië en Suriname, om daar met eigen ogen te zien hoe de duurzame, FSC-gecertificeerde houtoogst werkt.
Garantie voor behoud
Henk de Gelder vertelt: ‘Hoe paradoxaal het ook klinkt, duurzame hardhoutoogst onder FSC-auspiciën is een garantie voor behoud van de Amazone, in plaats van een bedreiging. Enerzijds omdat het bos daardoor gezond en intact blijft, anderzijds doordat het lokale boeren en bosarbeiders een eerlijk inkomen biedt en zij dus niet hun percelen hoeven plat te branden om er soja- of veeteelt op te bedrijven.’
Selectief oogsten
Verantwoord FSC-bosbeheer werkt volgens een 35-jarige oogstcyclus. Dat wil zeggen dat een stuk bosgrond (een ‘concessie’) wordt opgedeeld in vakken en dat in ieder van die vakken maar eens in de 35 jaar bomen geoogst worden. Daarbij wordt niet dat hele stukje land rucksichtslos kaalgeslagen, maar worden er met beleid enkele bomen geoogst. Zo wordt er onder andere rekening gehouden met de biodiversiteit, wordt jonge aanwas gespaard en worden er smalle sleepwegen gebruikt om het hout weg te slepen, zodat het bos daarna sneller kan herstellen. Vervolgens wordt dat stuk bos weer 35 jaar met rust gelaten. Duurzaam bosbeheer is dus niet iedere boom terugplanten, zoals vaak gedacht wordt, maar juist zeer selectief oogsten en de natuur zichzelf vervolgens laten herstellen.
Ook gewoon heel mooi
Henk de Gelder: ‘Henri en ik hebben met eigen ogen kunnen zien hoe serieus en streng het kapproces onder FSC-label gemonitord wordt, hoe de inkomsten uit duurzame houtoogst de lokale bevolking steunt en hoeveel tropisch woud er nog beschikbaar is voor duurzame bosbouw. Vanuit onze RoosRos-missie Respectvol Rentmeesterschap kiezen wij daarom heel bewust voor FSC-gecertificeerd hardhout, omdat dat de beste garantie geeft op het behoud van tropische regenwouden voor toekomstige generaties. Ronald van der Meer vult aan: ‘Zeker, maar laten we ook niet vergeten dat het materiaal gewoon heel mooi is. Hout is een natuurproduct, dus iedere plank is anders. In het geval van de Beweegbox levert het gebruik van verantwoord tropisch hardhout een prachtige, gevarieerde en levendige gevel op!’