Biobased en biodivers
Nieuws/10 October 2024Het Buijtenland van Rhoon is een gebied tussen Rotterdam en onze vestigingsplaats Oud-Beijerland. Ter compensatie van de aanleg van de tweede Maasvlakte heeft een gebiedscoöperatie zich ten doel gesteld het gebied te ontwikkelen tot een gebied waar natuur, landbouw en recreatie hand in hand gaan. Om deze ambities te ondersteunen, transformeerden wij er een monumentale boerderij volgens de principes van de bouwbiologie tot een gezond, multifunctioneel bezoekerscentrum.
Al doende leert men
De gebiedscoöperatie Buijtenland van Rhoon bestaat uit boeren, natuurorganisaties, recreatieondernemers en maatschappelijke organisaties. Zij hebben een Streefbeeld opgesteld, waarin lerend beheren, natuurinclusiviteit, recreatie en educatie centraal staan. Als centrale huisvesting in het gebied kozen zij boerderij Vlakkenburg, een karakteristieke boerderij uit 1933. RoosRos-projectarchitect Simon Hanemaaijer vertelt: ‘Wij kregen de vraag om de oude boerderij om te bouwen tot een eigentijds, multifunctioneel centrum. Een geweldige opdracht. Op basis van het Streefbeeld hebben we toen bedacht dat de boerderij volledig bouwbiologisch in ere hersteld moest worden. Deze visie was bij de architectenselectie in 2018 echt nog uniek. En eerlijk is eerlijk: ook wij wisten nog niet precies hoe we dat moesten doen. Het werd ‘learning by doing’, wat perfect paste bij de pijler lerend beheren uit het Streefbeeld.’
Bouwbiologie
Bouwbiologie richt zich op het creëren van een gezonde leefomgeving door middel van natuurlijke en duurzame bouwprincipes. Enerzijds betekent dit het gebruik van bio-based materialen, maar het gaat ook om hoe die materialen toegepast worden. Hanemaaijer licht toe: ‘Het gaat om gezonder bouwen, bijvoorbeeld door materialen te kiezen die een gevel laten ademen. Je plakt het gebouw dus niet hermetisch dicht, maar creëert een winddichte, damp-open gevel. Door de hoge faseverschuiving van natuurlijke materialen blijft de binnenruimte overdag lekker koel. Wordt het ’s avonds eenmaal te warm, dan koel je het opnieuw door eenvoudig het raam open te zetten. Eigenlijk heel logisch en eenvoudig.’ In dit geval bestaat de bouwbiologische oplossing uit voorzetwanden gevuld met cellulose. Dit duurzame, natuurlijke isolatiemateriaal heeft – op de juiste manier toegepast – een verkoelende werking en ademende eigenschappen. Zo krijgt het bezoekerscentrum jaarrond een aangenaam binnenklimaat.
Als monument behandeld
Hoewel de boerderij formeel geen monument is, hebben Hanemaaijer en zijn team het toch als monument behandeld om het zo goed mogelijk in oude luister te herstellen en zo de levensduur te verlengen. Verrommeling in en rond het pand is weggenomen, dichtgemetselde schuurdeuren zijn weer opengemaakt en klassieke karakteristieken zijn teruggebracht. De grote open ruimte is nu een seizoensgebonden ruimte voor regionale markten, tentoonstellingen en andere bijeenkomsten. In de voormalige veestal werkt nu een lokale bierbrouwer die bier brouwt en havermelk produceert van grondstoffen uit het Buijtenland van Rhoon.
Al met al is boerderij Vlakkenburg in Rhoon een mooi project dat prachtig aansluit op onze missie Respectvol Rentmeesterschap!