Data gestuurd ontwerp

Sibo Arbeek van Schooldomein hield een interview met Martijn van Leeuwen en Lennaert van Capelleveen

Nieuwbouw Roermond
Gilde Opleidingen heeft opleidingslocaties in Horst, Nuth, Weert, Roermond, Venlo, Venray en Sittard-Geleen en kent daardoor een grote regionale spreiding. Voor de locatie Marathonlaan was vervangende nieuwbouw noodzakelijk en dat wordt de unilocatie van Gilde in Roermond. Dit betekent dat de huidige overige locaties in Roermond samengevoegd worden naar één nieuwbouwlocatie. Het nieuwe ROC Gilde College Roermond ligt in een groene omgeving op de campus van Roermond. Martijn van Leeuwen van RoosRos Architecten en Lennaert van Capelleveen van The ArchiTech Company ontwierpen in co-creatie de nieuwbouw van ROC Gilde in Roermond in drie lagen. Martijn: “Het schetsontwerp voor de gewonnen architectenselectie was een passend antwoord op de vraag naar een flexibel, gezond  en  kleinschalig gebouw. Een gebouw dat ruimte biedt voor eigen identiteit van de opleidingen, maar ook multifunctionaliteit en uitwisselbaarheid faciliteert. Zichtbaar onderwijs en een uitdagend buitengebied.”

Data gestuurd ontwerp
Lennaert knikt: “We zijn een jong ontwerpbureau en delen met RoosRos de fascinatie voor licht en welzijn. De opdrachtgever koos dan ook voor ons, omdat we de gezondheid en het welzijn van leerlingen en docenten centraal stelden. We hebben dat in een duurzaam en gezond gebouw vertaald dat optimaal presteert. Om dat te kunnen realiseren is al in de eerste schetsen gebruik gemaakt van parametrisch of geïnformeerd ontwerpen. Parametrisch ontwerp is gebaseerd op data, creativiteit en nieuwe technologie. De voordelen zijn de meetbare ontwerpvoordelen, de mogelijkheid om de keuzen in elke fase van het proces te meten en te checken. Dat levert een vormentaal op waarbij we objectieve en subjectieve waarden combineren. Bij dit gebouw sluit het exterieur naadloos aan bij de natuurlijke en groene leeromgeving. We hebben de gevel als een meanderende luifel vormgegeven die oriëntatie-afhankelijk de beste verhouding levert tussen daglichttoetreding en warmtewering. Het is eigenlijk een driedimensionale kromming en de hoogte van de gevel komt voort uit het geïnformeerd model, waarbij je zoveel mogelijk daglicht binnen krijgt met zo weinig mogelijk zonwarmte. Elk seizoen berekent het gebouw wat de beste verhouding is ten opzichte van het zonlicht buiten. De luifel gaat in de noordkant op in het gebouw, omdat de gevel daar alleen de open dicht verhouding nodig heeft. Naar de zuidkant toe krijgt de zon meer invloed en daar zie je dan ook de luifelvorm verbuigen. Het algoritme sluit aan op hoe de natuur werkt en adviseert zelf hoe de gevel het beste de natuur kan volgen. Het begint bij de plek en het serieus nemen van de bouwfysische aspecten. Je werkt naar een optimum toe, dat leidt in samenhang tot meer natuurlijk daglicht en comfort.”

“De hoogte van de gevel komt voort uit het ontwerpmodel, waarbij je zoveel mogelijk daglicht binnen krijgt met zo weinig mogelijk zonwarmte”

Flexibel gebouw
Het gebouw bestaat uit drie bouwlagen in een lang gerekt noord-zuid georiënteerd volume langs de Oranjelaan. Martijn: “Binnen vind je drie centrale ruimtes met een centraal atrium en een routing die past bij de omgeving. Het heeft een centraal hart dat in verschillende niveaus de verticale verbinding tussen de verdiepingen maakt. In het trappenhuis hebben we hoge lichtkappen aangebracht met daglicht van boven in de lokalen. Op die manier komt het daglicht vanuit twee kanten binnen. We hebben de kostbare gevel zoveel mogelijk voor het programma uitgenut en de tappenhuizen intern opgelost. Het gebouw heeft een duidelijke opbouw vertaald in een levendige, contextrijke omgeving van beroepsonderwijs op de begane grond en een generieke structuur van lokalen en kantoren op de eerste en tweede verdieping, die uitbreidbaar en aanpasbaar zijn. Er zijn geen opleiding gebonden lokalen, maar het onderwijs deelt samen de flexibel te gebruiken ruimtes om zo tot een ruimte reductie te komen. De begane grond is licht en flexibel van vorm en de constructie leent zich uitstekend voor de wisselende ruimtevraag van de praktijkvoorzieningen van de verschillende opleidingen. De efficiënt ontworpen lagen kunnen ingedeeld worden als theorielokalen en als kantoren. Het is in functionele opzet bijna een prototype voor beroepsonderwijs.”

Contextrijke omgeving
Martijn: “‘’Het landschapsplan rondom het gebouw krijgt een groene campusuitstraling en wordt ontworpen door BoschSlabbers Landschapsarchitecten. Het project is inmiddels aanbesteed en als een engineer-build-maintain constructie op de markt gezet op basis van de Best Value Methodiek. BINX Smartility heeft een integrale kijk op het bouwproces en het is leuk om te zien dat ze het integraal oppakken.” Lennaert tenslotte: “Het is een volledig houten gevelopbouw met een houtskelet. De luifels zijn ook in hout uitgevoerd. We hebben gekozen voor circulaire aluminium kozijnen en hebben verder keramische tegels toegepast. Alle materialen hebben een lage footprint en zijn herbruikbaar. In het parametrisch model kun je precies aan de aannemer doorgeven hoe het gebouw gemaakt moet worden. Ik vind het inspirerend en verrijkend om in elkaars keuken te kijken. Als je gezamenlijk een open ontwerphouding hebt kom je tot mooie resultaten. Ik sprak laatst op een symposium van Architectenweb rond digitalisering in de architectuur. Dat thema staat echt op de agenda en verandert het werkveld in hoge mate. Het vraagt een nieuwe ontwerp souplesse om data gestuurd met elkaar samen te werken.”