Hoe staat het met… Kantoor HW Wonen

Nieuwe rubriek ‘Hoe staat het met…’
Een belangrijk aspect van duurzaamheid is tijd. Van gebouwen die we jaren geleden ontworpen hebben kunnen we nu pas achterhalen of ze daadwerkelijk duurzaam zijn ontworpen. Toentertijd hadden opdrachtgevers bepaalde ambities en hoe voldoen deze na verloop van tijd? Wat kunnen we leren van onze projecten uit het verleden? Daar komen we achter in deze nieuwe rubriek ‘Hoe staat het met…’ waarin we in gesprek gaan met gebouweigenaren en -gebruikers van karakteristieke RoosRos projecten van jaren geleden.

Kantoor HW wonen
Architect Simon Hanemaaijer keert na ruim 15 jaar terug op het kantoor van HW Wonen. Hij gaat in gesprek met facilitair beheerders Piet Diepenhorst en Piet Lodder die sinds 2010 en 2011 werkzaam zijn bij HW wonen. RoosRos Architecten heeft in 2004 het nieuwe kantoorgebouw van woningcorporatie Union ontworpen. Later is Union gefuseerd met De Maashoek en CWG en is het HW Wonen geworden. Simon vertelt: “Destijds was de ontwerpvisie dat het kantoor en de bedrijfshal in één hoofdvorm gegoten werden, om te benadrukken dat de kantoormedewerkers en de buitendienst samen één bedrijf vormden. Op het toen nieuwe bedrijventerrein De Hoogerwerf in Oud-Beijerland vormde het gebouw een bijzonder hoekaccent. De karakteristieke erker op de eerste verdieping speelt daar op in; het vormt een panoramisch venster met uitzicht over de polder en een naar beneden gevouwen gebaar met daarin de entreepartij voor huurders en bouwprofessionals. De gevels zijn gemaakt van het destijds innovatieve product clickbrick.”

Ambities
“De ambities vanuit de opdrachtgever waren duidelijk; een duurzaam gebouw dat als voorbeeldfunctie fungeert voor de woningvoorraad en de nieuwe ontwikkelingen binnen het bedrijf. Daar hebben we aan voldaan door een robuust casco te ontwerpen met een flexibele en slimme hoofdstructuur. De missie was om een onderhoudsarm gebouw te ontwerpen met een duurzame energiehuishouding. Voor die tijd waren we erg innovatief met onder andere Warmte Koude Opslag in de bodem en betonkernactivering middels innovatieve “Wing+” vloeren. De op dat moment innovatieve klimaatinstallatie zorgde op papier voor een hoog comfort aan binnenklimaat en een gezonde werkomgeving. In 2006 is het gebouw in gebruik genomen.”

Duurzaam gebruik
Binnen de wereld van de woningcorporaties is er veel gebeurd, zo ook bij Union. Union is in 2010 gefuseerd met De Maashoek en CWG, wat het huidige HW Wonen is geworden. Het gebouw -  oorspronkelijk ontworpen voor 54 medewerkers - moest nu werkruimte bieden voor 118 medewerkers. Piet Diepenhorst: “In 2012 is alles qua gebouworganisatie op de schop gegaan, omdat we wilden voldoen aan het ‘nieuwe werken’. Na deze verbouwing waren we het eerste bestaande gebouw in Nederland dat vier sterren ‘BREEAM in-use’ kreeg voor de duurzaamheid van het gebouw. Dat zegt denk ik veel over de basis van het gebouw zoals die in 2004 is gelegd.”

Op dit moment zijn er 103 (Arbo) werkplekken. Door middel van onderzoek wordt er gekeken of dit gebouw nog bij HW Wonen past. Door de nieuwe manier van werken – onder andere ontstaan door de coronacrisis – zijn er juist minder werkplekken nodig. Piet Diepenhorst: “Als we rekening houden met twee dagen thuiswerken hebben we in principe aan 45 à 50 werkplekken genoeg. Dan houden we dus ruimte over in het gebouw. Wellicht delen we deze ruimtes multi-tenant in, waarbij wij onze eigen footprint verkleinen en we ruimtes gaan verhuren aan co-workers. Maar het kan ook zijn dat wij afscheid nemen van het gebouw.”

Inregelen techniek
Na ruim tien jaar kennen Piet Diepenhorst en Piet Lodder het gebouw van binnen en van buiten en kunnen ze er - naar eigen zeggen - een boek over schrijven. Ze blikken samen terug. “Achteraf zijn er altijd leerpunten, groot en klein. Zo bleek de goedkope zonwering op lange termijn een duurkoop te zijn.” Ook het klimaat was een uitdaging: “Hoge eisen aan duurzaamheid en klimaatcomfort zijn met innovatieve technieken op papier goed in te vullen. Wij hebben wel ondervonden dat pas na jaren zoeken naar de juiste instellingen, de klimaatinstallatie echt naar wens functioneert. Hoog in comfort en laag in verbruik. In dit traject zijn verschillende adviseurs en uitvoerende partijen gepasseerd, maar hebben we uiteindelijk de juiste oplossing gevonden.”

Flexibel en toekomstgericht
“De nieuwe inzichten in de gewenste functionaliteit en gebruik van het gebouw hebben veel van het gebouw gevraagd” vervolgen de heren. “We hebben dan ook dankbaar gebruik gemaakt van de flexibiliteit van het gebouw. De enige vaste componenten zijn de lift, de trappen en de toiletgroepen. De rest van het inbouwpakket is meermaals aangepast. Dat heeft geresulteerd in voldoende werkplekken voor alle medewerkers.” Dat het een adaptief gebouw is met een slim stramien wat als een verplaatsbaar inbouwpakket op verschillende manieren inzetbaar is, is wel gebleken!” Ook Simon is content: “De losmaakbare glazen en akoestische systeemwanden – destijds in configuratie voor het gewenste cellenkantoor – zijn nu in gebruik in de configuratie van het ‘nieuwe werken’.  Ze zijn goed bruikbaar en nog steeds representatief. Losmaakbaarheid loont!”

Over de onderhoudsvriendelijkheid van het gebouw is men ook te spreken. “Aan het exterieur van het gebouw hebben we weinig kosten. We laten het regelmatig schoonmaken waardoor het gebouw zijn chique uitstraling behoudt. Veel meer is niet nodig.”

Geleerde lessen
Resume geleerde lessen:

1. Goedkoop is duurkoop. Neem Total Cost of Ownership mee in de ontwerpkeuzes.
2. Voor die tijd heel innovatieve installaties zijn niet direct bij de oplevering perfect ingeregeld en afgestemd. Dit kost vaak tijd en energie.
3. Flexibiliteit is een must. Het gewenste gebruik verandert in de tijd. Hoe kan het gebouw daar continue op blijven inspelen? Een generieke gebouwstructuur met een aanpasbare specifieke invulling loont!
4. Losmaakbaarheid heeft de toekomst. Het adaptieve inbouwpakket heeft zonder veel afval goed mee kunnen veranderen.

Projectteam: Hans Roos, Mart Ros, Simon Hanemaaijer en Wilco van Straten

‘Hoe staat het met’ is een terugkerende rubriek waarin we in gesprek gaan met gebouweigenaren en gebruikers over projecten uit het verleden. Gezamenlijk kijken we kritisch naar het project en bespreken we de leerpunten die RoosRos in aankomende projecten kan meenemen.