Modernisering kerkgebouw Maasdijk: ode aan de Schepping

Hij legt uit: “In die appel, net als op heel veel andere plekken in de natuur, is de gulden snede de maat der dingen. De gulden snede is een wiskundige, harmonieuze verhouding tussen onderdelen van een ontwerp. Vaak blijkt die gulden snede de onderliggende structuur te zijn van zaken die mensen beschouwen als het allermooiste. Voor mij is die bijzondere samenhang in de natuur een duiding op de zeer intelligente Ontwerper die onze wereld heeft geschapen. Al eeuwenlang proberen mensen in kunst en architectuur de schoonheid van de schepping te benaderen of die te eren, onder andere door gebruik te maken van deze gulden snede. En waar is dat relevanter dan in een monumentaal kerkgebouw dat aangepast moest worden aan huidige tijden?”

Monument in Madurodam
De kerk die Hanemaaijer bedoelt is de Dorpskerk in Maasdijk. Het gebouw uit 1953 is naar ontwerp van architect Auke Komter. Het staat als een miniatuurversie van het monument in Madurodam, omdat het met zijn vijfhoekige hoofdvorm kenmerkend is voor de naoorlogse wederopbouwperiode. Veranderende tijden vereisten een aanpassing aan het gebouw. Hanemaaijer legt uit: “De functie van een kerkgebouw verandert. Die wordt interactiever en veelzijdiger. Niet voor niets zien nieuwbouwkerken er steeds minder uit als een klassiek gebouw met een toren, maar steeds meer als open ontmoetingsplek waar je ook je Christelijke geloof kunt belijden.”

Venster op de wereld
Het oude gebouw in Maasdijk was relatief gesloten en niet per se uitnodigend. De opdracht van Protestantse Gemeente Maasdijk was om het gebouw meer open, toegankelijk en verwelkomend te maken. Hanemaaijer en zijn team besloten aan de oorspronkelijke achterzijde van het gebouw een open venster op de wereld te creëren. Hij legt uit: “Een grote glazen gevel maakt het gebouw open en transparant en nodigt uit om binnen te stappen. We hebben in het ontwerp een natuurlijke verbinding gemaakt tussen het groen landschappelijke voorterrein en de open ontmoetingsruimte die weer doorloopt in de kerkzaal. Het geheel is een mooie, vloeiende sequentie.”

Gulden snede
Omdat de oorspronkelijke vijfhoek een perfecte exponent is van de eerder genoemde gulden snede, is in het ontwerp van de uitbreiding ook gezocht om die harmonieuze maatvoering te hanteren. De buitengevels van de vijfhoek lopen door in de binnengevels van de nieuwe ontmoetingsruimte. Daar lopen ruimten en wanden vloeiend in elkaar over, waardoor het ook in de nieuwe ontmoetingsruimte voelt alsof dat gebouw er altijd zo heeft gestaan. Door traditioneel metselwerk eigentijds te detailleren is er een vanzelfsprekende verbinding gecreëerd tussen oud en nieuw, waarbij het gebouw ook met de nieuwbouw nog altijd herkenbaar is als monument. Hanemaaijer is dan ook blij met het eindresultaat. Glimlachend: “De geslaagde combinatie van oud en nieuw vind ik ‘verrassend passend’. Daar ben ik heel content over.”

Fotografie: Lucas van der wee 

Interieurontwerp in co-creatie met Marleen van Heijningen