Nationale Boomfeestdag

Vonk in Hoorn heeft een nieuwe, toekomstbestendige huisvesting voor groen onderwijs gekregen. In het nieuwe gebouw werken leerlingen vanuit het vmbo en mbo samen in een contextrijke leeromgeving.

De huisvestingsopgave van het Vonk in Hoorn voor het groenonderwijs op vmbo- en mbo-niveau was duidelijk. Het bestaande vmbo-gebouw moest worden geüpgraded en er zou vervangende nieuwbouw komen voor het mbo. De opdrachtgever wilde vooral een toekomstbestendige huisvesting op basis van een duurzaam masterplan voor een integrale ontwikkeling van het terrein. Slim en efficiënt ontwerpen was een voorwaarde, om te voorkomen dat hetzelfde type ruimten voor zowel het groenonderwijs van het vmbo als het mbo zou worden ontworpen. RoosRos Architecten werd geselecteerd om deze opgave te begeleiden met als ambitie om een samenhangend ontwerp te maken. Het resultaat is een groene campus waar vmbo- en mbo leerlingen gezamenlijk gebruik van maken.

Visie op duurzaam onderwijs
Architect Martijn van Leeuwen, RoosRos Architecten: “Het Vonk te Hoorn is een school die inzet op duurzaamheid, leefomgeving, voedsel en natuur. De beleving van het groen onderwijs was dan ook het uitgangspunt van het ontwerp voor de nieuwbouw van het Vonk College. Het projectteam van destijds nog Clusius College Hoorn is meegenomen in een proces met workshops die hebben geleid tot een nieuwe visie op duurzaam onderwijs. Een gezonde en veilige leer- en werkomgeving, waarbij natuurlijk groen zowel op het schoolterrein als in de bestaande gebouwen en in het nieuwe gebouw aanwezig is. Verder zijn de verschillende vakken zowel van buiten als van binnenuit te beleven! De gebouwen zijn in een groene omgeving geplaatst die als een park wordt ingericht. De gebouwen zijn transparant, overzichtelijk, met veel daglicht en een goede connectie met buiten.”

Vonk Hoorn over de nieuwbouw: “Deze verbouwing en nieuwbouw zorgt dat wij ook in de toekomst kwalitatief toekomstgericht onderwijs blijven aanbieden. Enerzijds vanuit technisch oogpunt van de gebouwen, maar zeker ook vanuit een duurzame visie.”

Generieke gebouwstructuur
Martijn verder: “Het nieuwe schoolgebouw is een hoogstaand ontwerp met maximale efficiëntie waar het gaat om duurzaamheid en energiebesparing; een gebouw met een open karakter, dat in elk opzicht past bij de groene ambitie van Vonk. We hebben een heel flexibel onderwijsgebouw ontworpen rond een centraal hart, de aula. Alle centrale functies liggen in de kern en de onderwijsfuncties hebben een plek aan de randen. Daarbij hebben we delen van bestaande gebouwen, zoals de huidige techniekhal, in het nieuwe plan geïntegreerd. De flexibiliteit komt tot uitdrukking in een generieke gebouwstructuur met een vrije flexibele invulling, waarbij we ook de installaties modulair ontworpen hebben. Zo bestaat een lokaal uit twee stramienen en een kantoor uit één. Je kunt het gebouw bij wijze van spreken met een schroevendraaier aanpassen. Zo kan het centrale hart aan de gymzaal worden gekoppeld, door middel van verplaatsbare binnenwanden. Daardoor ontstaan ruimtes die heel gevarieerd gebruikt kunnen worden. Een flexibel gebouw vraagt om een passende gevel en daarom hebben we voor een repeterende gevelstructuur gekozen. Door de systematische aanpak valt, waar nodig, veel glas toe te passen en waar nodig minder glas. Daarbij wordt er rekening gehouden met de posities die de wanden in de toekomst kunnen innemen. Op sommige plekken is er een luifel toegevoegd. De luifel benadrukt de verschillende entrees en wordt ingezet als extra zonwering. Het onderwijsgebouw voldoet aan BENG en aan Frisse scholen klasse B. Zonder grote investeringen kan het gebouw groeien of krimpen. In feite is het de flexibiliteit van tijdelijke huisvesting in een permanent gebouw. ”

Landschappelijke uitwerking
“Een grote uitdaging lag bij de landschappelijke uitwerking waarbij het educatieve terrein van de groene school ook fungeert als toegankelijk wandelgebied voor de omgeving”, vertelt Martijn; “De bestaande flora & fauna is zorgvuldig ingepast in het ontwerp. Het resultaat is een toekomstgericht gebouw. De buitenruimte van de nieuwbouw wordt verder ingericht als een representatieve, functionele en vooral comfortabele inrichting. Zo krijgt de tuin aan de zijkant en achterzijde van het gebouw een educatieve functie voor de groene beroepsopleidingen en fungeert ook als een voorbeeld op het gebied van duurzaamheid, biodiversiteit en klimaatadaptatie. Bovendien wil Vonk als Groene Hotspot ruimte bieden voor innovatie en experiment. De groene ruimte is omgetoverd tot één groot Living Lab, waar de focus ligt op het ophalen van data, het verbeteren van bodemgezondheid en het mogelijk maken van wateropslag.”

Living Lab
Bedrijven testen hun innovaties in een realistische omgeving, terwijl studenten en docenten actief betrokken zijn bij het onderzoek en de ontwikkeling. In de proeftuinen worden niet alleen technische innovaties getest, maar ook onderzoek gedaan naar planten en insecten. Martijn: “Dit biedt een unieke kans om de wisselwerking tussen flora en fauna te bestuderen en te begrijpen hoe deze bijdraagt aan een gezond ecosysteem. Door deze integrale aanpak kan de school innovatieve oplossingen ontwikkelen die zowel technologisch als ecologisch verantwoord zijn. Daarbij werken ze nauw samen met lokale bedrijven en overheidsinstellingen. Maar het mooiste is toch dat vmbo- en mbo-leerlingen op één groene campus leren samen te werken.”

Tekst: Schooldomein
Fotografie: Lucas van der Wee