Respectvolle Samenwerking
Verhalen/24 June 2024In Oud-Beijerland is aan de rivier het Spui onlangs de nieuwe duurzame woonwijk Spuifront opgeleverd. De wijk is ontwikkeld en gebouwd met respect voor de traditionele architectuur van Oud-Beijerland; door projectontwikkelaar AM en een consortium van architecten onder supervisie van RoosRos. We spreken Michiel van den Hoek, projectontwikkelaar bij AM, en Sander Ros over de totstandkoming van dit unieke project.
Michiel, kun je kort vertellen wie je bent?
Michiel: ‘Ik ben Michiel van den Hoek, projectontwikkelaar bij AM. AM is een dochteronderneming van BAM en richt zich op project- en gebiedsontwikkeling. We streven ernaar om gebieden verder te ontwikkelen binnen verschillende thema's, niet alleen met impact op gebouwen maar ook op sociaal vlak. Ik ben vanaf het begin betrokken geweest bij project Spuifront, van het aankopen van gronden tot het wijzigen van bestemmingsplannen en het maken van afspraken met de gemeente.’
Hoe zijn jullie voor Spuifront bij RoosRos terechtgekomen?
Michiel: ‘We waren bezig met de stedenbouwkundige aspecten en hadden een plan opgesteld. Toen zochten we een partij die mooie architectuur kon realiseren binnen dat plan, die lokaal goed geworteld was in de Hoeksche Waard en die in staat was om de architectonische en technische uitwerking te verzorgen. Het was duidelijk dat RoosRos aan al deze eisen voldeed. We hebben vervolgens intensief samengewerkt om het plan nog verder te verbeteren. Sander kwam met het idee om niet alleen zijn grote bureau, maar ook kleinere en jonge bureaus een kans te geven. Daarom hebben we twee andere bureaus geselecteerd, die onder supervisie van RoosRos ook een aantal panden hebben ontworpen.’
Dat is een gedurfde stap Sander, omdat je daarmee een deel van je business weggeeft. Waarom heb je dat toch gedaan?
Sander: ‘We wilden echt realiseren wat in de ambities van het stedenbouwkundige plan stond, en dat was een heel gevarieerd dorpsbeeld. Als we alles in eigen huis hadden gedaan, was wellicht te uniform geworden. We wilden juist andere handtekeningen, daarom hebben we Lagado Architects en Architectuur Maken bij het project betrokken. Het hele gebied is zo heel divers geworden. Wij hebben dit proces als zeer verrijkend ervaren.’
Wat was de grote uitdaging van deze manier van werken?
Sander: ‘Een risico was dat iedereen zijn eigen ding wilde doen. Dit hebben we ondervangen door van tevoren duidelijke kaders te stellen. Michiel was er meteen bij om BAM erbij te betrekken. Hoe kunnen we een slimme gebouwstructuur bedenken waarbinnen het hele project uniform en efficiënt kan worden gebouwd? Zo hebben we gezorgd dat bijvoorbeeld de vloeren allemaal op dezelfde hoogte liggen, en dat er strategische plekken zijn voor trappen en liften. Hiermee voorkom je dat architecten hun eigen ding gaan doen en het project onnodig ingewikkeld wordt.’
Wat heb je verder gedaan om binnen de variatie toch uniformiteit te garanderen?
Sander: ‘We hebben van tevoren een soort bouwdoos ontworpen met elementen waarmee de architecten mochten ontwerpen, zoals plinten, dakkronen en gevelopeningen. Dit hebben we samen bepaald, zodat het van tevoren bekend was dat het financieel haalbaar zou zijn en in een vroeg stadium akkoord werd bevonden door de welstandscommissie.’
Was je verrast door de uitkomsten?
Sander: ‘Zeker! Het was verrassend om te zien dat Architectuur Maken overal hetzelfde stilistische gevelprincipe toepaste. Ogenschijnlijk weinig variatie, maar het werd een samenbindend element op verschillende plekken. En Lagado werkte met metaforen, zo is bijvoorbeeld een Oud-Beijerlands voorstraatpandje als metafoor teruggebouwd in dit project. Zo brachten ze de historie terug in de ontwikkeling middels een aantal subtiele en soms ludieke ‘knipogen’ naar plekken uit het verleden. Heel inspirerend.’
Michiel: ‘Het siert Sander dat hij zo bescheiden is en zijn collega’s van de andere bureaus credits geeft, maar daarmee doet hij zichzelf tekort. Ook het werk van RoosRos was buitengewoon geslaagd!’
Vertel daar eens over?
Sander: ‘We wilden op een aantal strategische hoekpunten een rol vervullen. Soms waren dat moeilijke gebouwen, maar we hebben gekeken naar wat kenmerkend is voor Oud-Beijerland, zoals hoe de voorgevels en de daken op elkaar aansluiten. We hebben die architectonische elementen zorgvuldig vormgegeven en verrijkt met bijvoorbeeld een jaartal op een mooie plek op een gevel specifieke decoraties die de gebouwen herkenbaar maken.’
Hoe verliep de samenwerking tussen AM en RoosRos?
Michiel: ‘De samenwerking verliep uitzonderlijk goed, vanaf het eerste gesprek tot aan de oplevering. Er was een goede klik. Wat heel prettig was, is dat zij ook echt ondernemerschap toonden en de jonge architecten op een goede manier stuurden en begeleidden. RoosRos was hoofdarchitect en aanspreekpunt, en dat werkte heel goed. Ook prettig: RoosRos dacht echt in oplossingen. Dat klinkt als een dooddoener, maar het was een pittige opgave om alles haalbaar te krijgen. Dat is goed gelukt, zonder in te boeten op kwaliteit. Zonder strijd, maar juist in harmonie zoeken naar oplossingen binnen de kaders. Doordat het project buitendijks is gebouwd, hadden we te maken met stakeholders zoals het Waterschap en Rijkswaterstaat. We moesten aan veel normen voldoen. RoosRos begreep dat en hield rekening met alle belangen. Dat is bij andere partijen soms lastiger.’
En voor jou, Sander?
Sander: ‘AM is een zeer professionele opdrachtgever. Ze laten iedereen in zijn waarde. Architect is architect, bouwer is bouwer, enzovoort. Dat klinkt ook als een cliché, maar vaak zie je dat mensen elkaars stoel proberen in te nemen. Dat gebeurde hier niet; er was veel respect voor elkaars belangen. We zijn regelmatig samen gaan zitten op ons kantoor, hebben gebouw voor gebouw ieder detail doorgenomen en gekeken wat beter, voordeliger en slimmer kon. Echte co-creatie dus, met respect voor ieders rol.’
Klinkt als een hechte samenwerking.
Michiel: ‘We hebben inderdaad met alle partijen integraal samengewerkt, en dat was gewoon heel prettig. En we mogen zeker de rol van de gemeente niet vergeten. Het was bewonderenswaardig hoe zij hebben meegewerkt om dingen voor elkaar te krijgen.’
Sander: ‘Ook ben ik ben er diep van onder de indruk dat AM vasthield aan de ontwerpprincipes, zelfs toen de economische situatie veranderde. Het project is van hoge kwaliteit, met binnentuinen, gevarieerde architectuur en woningen met prachtig uitzicht over het Spui, er is nergens op bezuinigd. Dat is echt bewonderenswaardig in een tijd waarin de woningmarkt kantelde en de prijzen enorm stegen. Het vasthouden aan deze principes is een prestatie op zich.’
Michiel: ‘We hadden het momentum mee. Maar we hebben er ook bewust voor gekozen om op deze bijzondere locatie, met zo'n bijzonder uitzicht, woningen in het duurdere segment te maken. Dat hebben we altijd in ons achterhoofd gehouden. De eerste presentatie was al een groot succes en de pre-sale was tien keer overtekend. Het ontwerp en de locatie waren dus erg gewild. Dan moet je ook wel leveren wat bij die verwachtingen hoort.’
Dit klinkt als twee zeer tevreden partners. Waren er ook nog minpuntjes?
Sander: ‘Een groot minpunt zelfs… als een project zo lekker en goed loopt, dan moet je afscheid nemen. Dat is lastig. Ik zou graag in dezelfde flow doorgaan en met AM weer iets moois doen voor de maatschappij. Dus dit is een minpunt met een uitroepteken… en een open sollicitatie naar een nieuw project, haha!
Michiel: ‘Ik sluit een nieuwe samenwerking zeker niet uit!’